Wil je weten wanneer je erbij of er bij gebruikt? Ik leg het je in deze taaltip zo eenvoudig mogelijk uit. De woorden er, daar, hier en waar worden vaak aaneengeschreven in combinatie met een voorzetsel. Dat zijn woorden zoals in, op, aan en bij. Ze worden ook gecombineerd met bijwoorden, zoals af, heen en toe. De spelling van deze woorden hangt helemaal samen met de structuur van de zin. In deze blog leg ik je uit hoe het zit met de combinatie en het los schrijven van er en bij. Het is soms best verwarrend dat er woorden zijn in de Nederlandse taal die je zowel aan elkaar als los van elkaar kunt gebruiken. Vaak hebben ze dan wel net een andere betekenis trouwens. Denk bijvoorbeeld aan op zoek en opzoeken.
Erbij aan elkaar
Officieel schrijf je erbij aan elkaar als het een vaste combinatie is of de combinatie een voornaamwoordelijk bijwoord. Dat is nogal een mond vol hè? Daarom leg ik het in mijn eigen woorden uit. De combinatie van er + bij schrijf je aan elkaar als je naar iets verwijst in de zin.
Die combinatie van er + voorzetsel verwijst dan naar iets in de zin of de context, zoals:
Welke wijn past erbij? – je verwijst naar de wijn die bij iets past, zoals het eten
Weet je zeker dat deze schoenen erbij horen? – je verwijst naar de schoenen die ergens bij horen, zoals een kledingstuk
Erbij wordt ook aan elkaar geschreven in vaste combinaties. In dat geval heeft het woord een specifieke betekenis. Denk aan erbij halen, erbij komen, erbij neervallen, erbij lopen en erbij stilstaan. Een uitgebreide lijst met veelvoorkomende combinaties met er vind je hier.
Er bij los schrijven
Om het nog iets ingewikkelder te maken kun je er bij ook los van elkaar schrijven. Dat doe je als de woorden tot een ander deel van de zin behoren. Denk bijvoorbeeld aan:
Wie gaat er bij de auto wachten?
Hij werkte er bij de afdeling personeelszaken.
Ik heb geen handige ezelsbruggetjes voor je dit keer. Hopelijk heeft mijn uitleg je in ieder geval geholpen om iets beter te begrijpen wanneer je erbij of er bij gebruikt. Twijfel je over deze woorden, heb je zelf een suggesties voor een taaltip?