Vandaag geef ik je een korte en gemakkelijke uitleg over trema’s. Want deze dubbele puntjes zorgen ervoor dat je woorden gemakkelijker kunt lezen, maar hoe weet je nu op welke plek je ze moet plaatsen?
Een trema gebruik je als er meerdere klinkers naast elkaar staan die niet als één klank worden uitgesproken. Met de puntjes op één van de klinkers geef je aan dat bij die letter een nieuwe klank begint. Als je twijfelt (en Google niet bij de hand hebt) kun je het woord hardop uitspreken. Dat helpt echt:
- zeeën (zee-en)
- creëren (cre-eren)
- geïnspireerd (ge-inspireerd)
- geüpload (ge-upload)
- ruïne (ru-ine)
So far, so good? We zijn er nog niet. Je gebruikt ook trema’s bij samengestelde telwoorden, zoals drieëntwintig of tweeënzestig.
Niet bij alle klinkercombinaties gebruik je trouwens een trema. Het is alleen nodig als er kans bestaat op een verkeerde uitspraak. Chaos heeft geen trema nodig en evalueren of koala ook niet. Daarnaast zijn er woorden die we uit een andere taal hebben overgenomen en om die reden geen trema krijgen, zoals opticien.
3 klinkers
Bij sommige woorden met 3 klinkers is ook een trema nodig en hier gaan veel mensen twijfelen. Want op welke e in zeeën zet je de puntjes? Het trema komt te staan op de eerste letter van de nieuwe lettergreep. Gecreëerd is een lastige, net als beëindigd of frisbeeën. Bij drie of meer klinkers kan alleen de e of i een trema krijgen. Dus is het smeuïg en niet smeüig. En, om het nog iets ingewikkelder te maken, bij 3 of meer klinkers naast elkaar kan direct na de i geen trema komen. Denk aan dieet, aaien en ooievaar.
Klinkercombinaties met een trema
Een trema komt voor bij de volgende klinkercombinaties:
- aa – Kanaän
- ae – Israël
- ai – cocaïne
- au – Emmaüs (zeldzaam_
- ee – reëel
- ei – geïnd
- eu – reünie
- ie – hygiëne
- oe – poëzie
- oi – egoïst
- oo – coördineren
- ou (zeldzaam)
- ui – ruïne
- uu – vacuüm
Website Onze Taal heeft een tremaquiz gemaakt, zodat je kunt oefenen. Je vindt de quiz hier.